Европа космостук агенттигинин (ESA) ExoMars Trace Gas Orbiter илимпоздоруна биринчи жолу Марстын атмосферасы кантип жашыл жарык менен жаркырап турганын, башкача айтканда, көрүнгөн жарык спектринде кантип жаркырап жатканын байкоого жардам берди. Кеп атмосферанын ички жаркыроосу деп аталган эффект жөнүндө болуп жатат, ал атмосфера тарабынан жарыктын алсыз эмиссиясы.
Марс атмосферасынын жаркыраган нуру Жердин түндүк жарыктарына кандайдыр бир окшоштукка ээ болгону менен, окумуштуулардын айтымында, ал ар кандай себептерден улам пайда болот. ESA атмосферанын түнкү жашыл жарыгы "эки кычкылтек атому биригип, кычкылтек молекуласын түзгөндө пайда болот" деп эсептейт. Марста бул планетанын бетинен 50 км бийиктикте болот.
Астрономдор дээрлик 40 жыл бою Кызыл планетанын атмосферасы жаркырап турушу мүмкүн деп болжолдошууда. Бирок ал инфракызыл спектрде бул кубулушту аныктаган Mars Express аппаратынын жардамы менен он жыл мурун гана биринчи жолу катталган. 2020-жылы TGO аспабы илимпоздорго бул көрүнүштү биринчи жолу көрүнөө спектрде, бирок Марс күнүндө байкоого мүмкүндүк берген. Эми зонд Марс түнүндө атмосферанын жаркыраган жарыгын жазууга жетишти.
«Бул жаңы байкоолор күтүүсүз жана Кызыл планетага болочок саякаттар үчүн кызыктуу. Полярдык аймактарда түнкү жарыктын интенсивдүүлүгү салыштырмалуу жөнөкөй жана арзан орбиталар атмосфералык агымдардын картасын түзүүгө жана байкоого жардам бере тургандай. Келечектеги ESA миссиясы глобалдык сурамжылоо жүргүзүү үчүн камераны алып жүрүшү мүмкүн. Кошумчалай кетсек, радиациянын күчтүүлүгү, келечекте планетанын орбитасында же бетинде жүргөн астронавттар тарабынан полярдык түн ичинде байкоого болот”, - дейт планета таануучу Жан-Клод Жерар.
Ошондой эле ТГО миссиясынын чектеринде Марстын атмосферасынын тунку жаркыра-шын мындан ары изилдее окумуштууларга Марстын атмосферасында болуп жаткан процесстер женунде кебуреек маалымат алууга мумкундук бере тургандыгы күтүлүүдө. Атмосфераны изилдөө Марска учуу үчүн арналган келечектеги космостук аппаратты иштеп чыгууга жардам берет.
Ошондой эле окуңуз: